Achterstandswijken in Nederland? Die zijn dichterbij dan ooit. De leefbaarheid in buurten met veel corporatiewoningen gaat harder achteruit dan verwacht. Mensen voelen zich onveiliger, de overlast neemt heftiger vormen aan en dat maakt de oplossingen complexer. Veel buurten staan op het punt te veranderen in probleemgebieden als we nu niet ingrijpen.
Buurten die al zwak waren zijn de laatste jaren nog zwakker geworden. ‘De Vogelaarwijken uit 2007 komen terug als wij niet direct de handen ineenslaan.’ Dat zegt Aedes-bestuurslid Hester van Buren in reactie op het rapport Veerkracht in het corporatiebezit van de bureaus In-Fact-Research en Circusvis. Rijk en gemeenten moeten de handen ineenslaan. Woningcorporaties roepen op tot een verbeterde wijkaanpak en sluiten daar graag bij aan.
Sociaal zwakke buurten nóg sterker geraakt
In opdracht van branchevereniging Aedes werd de leefbaarheid in wijken onderzocht. Uit de tweede meting blijkt dat de problemen in de kwetsbare wijken verder toenemen. De instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met corporatiewoningen blijft groeien. Daar komt bij dat huurders met een hoger inkomen steeds vaker de wijken verlaten. De concentratie van mensen die vaker hulp en ondersteuning nodig hebben is daardoor nóg groter dan verwacht.
Het aantal kwetsbare groepen, zoals bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een licht verstandelijke beperking en met psychiatrische problemen, neemt fors toe. Steeds meer mensen met uiteenlopende sociale problemen wonen samen in dezelfde wijk. Dit vraagt om een integrale aanpak. ‘Losse ingrepen hebben geen effect meer. De fase van pleisters plakken is voorbij’, meldt Van Buren.
Integrale sociale buurtaanpak
Corporaties zien dat veel kwetsbare mensen te vaak in dezelfde wijk komen wonen. Steden worden prettiger leefbaar als kwetsbare mensen ook in sociaal sterkere wijken kunnen wonen. Corporaties willen samen met gemeenten meer sturen op spreiding en te veel geconcentreerde plaatsingen voorkomen. Gemeenten zorg dat marktpartijen binnen hun projecten ook voldoende sociale huurwoningen opnemen.
Hoewel corporaties zien dat alle partijen het probleem erkennen, constateren we dat dit onvoldoende is. ‘Het is nu tijd voor gezamenlijke actie om een tweedeling in wijken te voorkomen’, aldus Van Buren.
Corporaties roepen de overheid daarom op om de markttoets af te schaffen zodat woningcorporaties ook woningen met een middenhuur kunnen bouwen in wijken waar nu te veel sociale huurwoningen staan. Daarnaast dienen ook kwetsbare huurders de zorg en begeleiding te krijgen die ze nodig hebben. Dan kunnen corporaties doen waar ze goed in zijn. Goede woningen bouwen met aandacht voor de wijken en met oog voor de huurder. Lokaal maatwerk staat bij corporaties hoog op de agenda, maar zij kunnen dat niet alleen. Dat verdient extra aandacht van alle partijen.
Samenwerking en data delen
Cruciaal hierbij is een goede samenwerking tussen gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties. Aedes roept deze partijen op om samen te werken aan een integrale sociale buurtaanpak. ‘We kunnen nu nog voorkomen dat er nieuwe Vogelaarwijken ontstaan. Het is niet te laat maar wel 1 voor 12’, volgens Van Buren. Dat betekent heldere afspraken maken en die vastleggen in prestatieafspraken. Wat daarbij helpt, is de mogelijkheid om gegevens in een vroeg stadium te delen. Dan kan er goed gekeken worden in welke wijk iemand het beste past.
Bron: Aedes
